Unieważnienie małżeństwa jest procesem, w wyniku którego małżeństwo jest uznawane za nieważne z powodu pewnych okoliczności, które istniały w chwili zawarcia małżeństwa. Różni się to od rozwodu, który kończy istniejące małżeństwo. Istnieje kilka podstawowych przesłanek, które mogą prowadzić do unieważnienia małżeństwa zwanego często potocznie unieważnieniem ślubu cywilnego:
Istnieją również pewne okoliczności, które automatycznie powodują nieważność małżeństwa, na przykład, gdy małżeństwo zostało zawarte między krewnymi w linii prostej lub pomiędzy rodzeństwem, lub gdy jedna ze stron nie miała świadomości zawarcia małżeństwa (np. ze względu na chorobę psychiczną).
Proces unieważnienia małżeństwa wymaga wniesienia sprawy do sądu, który po rozpatrzeniu okoliczności decyduje o uznaniu lub oddaleniu pozwu o unieważnienie małżeństwa.
W Polsce unieważnienie małżeństwa cywilnego może być dokonane na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Proces o unieważnienie małżeństwa opiera się na określonych przesłankach. Istnieją trzy główne przesłanki unieważnienia małżeństwa:
Proces unieważnienia małżeństwa cywilnego w Polsce wymaga skierowania sprawy do sądu, który po przeprowadzeniu postępowania orzeka o unieważnieniu lub oddaleniu powództwa. Jest to proces skomplikowany i wymaga udowodnienia spełnienia jednej z wymienionych powyżej przesłanek. Przy takim procesie warto skorzystać z pomocy adwokata zajmującego się prawem rodzinnym.
Należy zaznaczyć, że unieważnienie małżeństwa nie jest tak powszechne jak rozwód i stosuje się je raczej w szczególnych przypadkach, kiedy zaszły pewne istotne nieprawidłowości w momencie zawarcia związku małżeńskiego. Z uwagi na konstrukcję zawierania związku małżeńskiego w formie zwanej potocznie formą ślubu cywilnego, obecnie przesłanki unieważnienia małżeństwa nie występują zbyt często.
W Polsce unieważnienie ślubu kościelnego jest możliwe na podstawie przepisów prawa kanonicznego. Procedura ta jest regulowana przez Kodeks Prawa Kanonicznego oraz przepisy wewnętrzne diecezji. Aby unieważnić ślub kościelny, zazwyczaj konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku-skargi do sądu kościelnego, który jest właściwy w danej diecezji. Proces ten może być skomplikowany i wymagać udowodnienia określonych przesłanek, takich jak np. brak zdolności do zawarcia małżeństwa lub istnienie błędu co do istotnych aspektów małżeństwa. Skarga zwana potocznie skargą o unieważnienie musi być poparta odpowiednimi dowodami i może podlegać ocenie przez odpowiednie organy kościelne.
Skargę o stwierdzenie nieważności małżeństwa w Polsce należy złożyć do właściwego sądu kościelnego, który działa na terenie diecezji, w której został zawarty ślub. Skarga powinna zawierać kompletną dokumentację oraz uzasadnienie wniosku, ze szczególnym uwzględnieniem okoliczności związanych z zawarciem związku.
W dokumentacji powinny znaleźć się wszelkie istotne dowody oraz dokumenty potwierdzające podstawę, na której opiera się wniosek o unieważnienie małżeństwa kościelnego. Mogą to być na przykład zaświadczenia lekarskie, świadectwa, dokumenty dotyczące sytuacji rodzinnej lub dowody na brak odpowiedniej zdolności do zawarcia małżeństwa.
Warto pamiętać, że proces unieważnienia małżeństwa kościelnego w Polsce podlega procedurom i przepisom Kościoła katolickiego, a nie państwa polskiego. Dlatego też decyzje w sprawie unieważnienia podejmowane są przez właściwe organy kościelne.
Według prawa kanonicznego istnieją różne podstawy, na których można opierać wniosek o unieważnienie ślubu kościelnego. Niektóre z najczęstszych przyczyn, przy występowaniu, których można unieważnić ślub kościelny obejmują:
W każdym przypadku konieczne jest udowodnienie, że dana przesłanka faktycznie miała miejsce i że wpłynęła na ważność zawarcia małżeństwa kościelnego. Procedura unieważnienia małżeństwa kościelnego jest skomplikowana i wymaga profesjonalnego doradztwa prawnego oraz udziału w procesie przed sądem kościelnym.
do każdej ze spraw
w pozytywnym zakończeniu sporów sądowych
prawna na każdym etapie postępowania sądowego
