W Polsce zgodnie z prawem rodzinnym odebranie praw rodzicielskich jest nazywane również utratą lub pozbawieniem władzy rodzicielskiej. Odebranie praw rodzicielskich nie następuje zgodnie z prawem rodzinnym automatycznie natomiast jest procesem prawnym, który może nastąpić w wyjątkowych sytuacjach. Przesłanką do odebrania praw rodzicielskich jest zagrożenie interesu dziecka. Do najczęściej spotykanych powodów odebrania praw rodzicielskich należy zaniedbywanie małoletniego, które prowadzi do zagrożenia jego rozwoju, bezpieczeństwa oraz szeroko pojętego zdrowia fizycznego jak i psychicznego. Jeżeli osoba, której przysługują prawa rodzicielskie, a więc która dysponuje pełnią władzy rodzicielskiej nie zapewnia dziecku odpowiedniej pieczy, edukacji czy opieki medycznej, sąd może podjąć decyzję o odebraniu jej praw rodzicielskich.

Oczywistym argumentem do odebrania praw rodzicielskich jest popełnienie przez rodzica przestępstwa na szkodę małoletniego dziecka. Jeśli rodzic jest uzależniony od narkotyków lub alkoholu, co z oczywistych względów może wpływać na zdrowie i bezpieczeństwo dziecka, także stanowi to według prawa rodzinnego argument do odebrania praw rodzicielskich. Sąd Rejonowy może po przeprowadzenie stosownego postępowania dowodowego orzec o pozbawieniu obojga rodziców lub jednego z nich władzy rodzicielskiej. Jeśli rodzic popełni ciężkie przestępstwo przeciwko dziecku lub innym osobom, Sąd może uznać, że interes dziecka jest zagrożony, co stanowi oczywisty argument do odebrania praw rodzicielskich. Także w przypadku, gdy rodzic nie spełnia swoich obowiązków finansowych wobec dziecka, nie łoży na jego utrzymanie, Sąd Rejonowy może orzec na podstawie przepisów prawa rodzinnego o pozbawieniu tego rodzica władzy rodzicielskiej.

Także sytuacje niezawinione przez rodzica mogą skutkować odebraniem praw rodzicielskich. Wobec nieporadności rodzica w postępowaniu przed Sądem warto skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego, który będzie stanowił wsparcie w toku całego postępowania. W przypadku, gdy rodzic jest trwale niezdolny do opieki nad dzieckiem z powodu choroby psychicznej, upośledzenia intelektualnego lub innej przewlekłej trudności zdrowotnej, Sąd może rozważyć odebranie praw rodzicielskich. Nie jest to oczywisty argument do odebrania praw rodzicielskich, jednak w przypadku, gdy chorujący pomimo leczenia nie daje gwarancji dla zapewnienia bezpieczeństwa dziecku, Sąd Rodzinny kierując się przede wszystkim dobrem małoletniego pozbawi chorego rodzica władzy rodzicielskiej. Również nieodpowiedzialne zachowania wobec dziecka, podejmowane bez uzgodnienia z drugim z rodziców lub bez zgody Sądu np. rodzic nielegalnie uprowadzi dziecko lub spróbuje je wywieźć za granicę mogą prowadzić zgodnie z przepisami prawa rodzinnego i praktyką orzeczniczą wydziałów rodzinnych sądów rejonowych do pozbawienia władzy rodzicielskiej. Również, kiedy rodzic prowadzi życie charakteryzujące się przemocą, brakiem stabilności, niewłaściwym stylem życia, sąd może rozważyć odebranie mu praw rodzicielskich.

Ile trwa sprawa o pozbawienie praw rodzicielskich?

Czas trwania sprawy o pozbawienie praw rodzicielskich w Polsce może być zróżnicowany i zależy od wielu czynników, takich jak skomplikowanie sprawy, obciążenie sądów, dostępność dowodów, obecność sporów między stronami oraz innych okoliczności. Warto zaznaczyć, że proces odebrania praw rodzicielskich jest skomplikowany i wymaga udowodnienia, że interes dziecka jest realnie zagrożony. Przesłanki te muszą być wyważone i dowodzone w Sądzie. W procesie takim zazwyczaj uczestniczą adwokaci, kuratorzy sądowi i inne instytucje, które dbają o dobro dziecka. Przede wszystkim celem Sądu jest zabezpieczenie dobra i bezpieczeństwa dziecka. W przypadku ryzyka utraty władzy rodzicielskiej, adwokat jest osobą, która zadba o to by wszystkie argumenty zostały przedstawione w odpowiedni sposób. Należy dopilnować by wszystkie dowody, których Sąd nie przeprowadza z urzędu zostały dopuszczone i przeprowadzone z inicjatywy reprezentowanej przez adwokata strony. Przeciętnie taki proces może trwać od kilku miesięcy do około 3 lat. Do czynników, które mogą wpływać na długość trwania takiej sprawy należą przede wszystkim dowody przeprowadzane przez Sąd z urzędu oraz na wniosek adwokata którejś ze stron postępowania o pozbawienie władzy rodzicielskiej.

Jeśli sprawa jest złożona i wymaga przeprowadzenia dowodów z opinii biegłych czy badania przed OZSS, może to wydłużyć czas trwania procesu. Na termin badania w OZSS można obecnie czekać ponad rok, zależy to od konkretnego ośrodka. Zebranie przez Sąd wszystkich niezbędnych dowodów, takich jak opinie psychologiczne czy dokumenty medyczne, często wymaga dużo czasu i istotnie wpływa na trwanie postępowania. Nie bez znaczenia jest także kwestia ewentualnego kwestionowania rozstrzygnięcia Sądu I Instancji w Sądzie II Instancji. Czas rozpoznania przygotowanego najczęściej przez adwokata lub radcę prawnego środka zaskarżenia, jest uzależniony od obłożenia referatu sędziego, który został wylosowany do prowadzenia danej sprawy, ale także od ewentualnych wniosków dowodowych, o których przeprowadzenie przez Sąd II Instancji wnioskuje któraś ze stron.

Odebranie praw rodzicielskich ojcu lub matce

Odebranie praw rodzicielskich ojcu lub matce w Polsce jest procesem prawnym, który może mieć miejsce w określonych sytuacjach, kiedy Sąd uzna, że interes dziecka jest zagrożony przez zachowanie ojca lub matki oraz inne okoliczności. Jeśli ojciec dziecka lub matka swym zachowanie zagraża bezpieczeństwu małoletniego dziecka, dla Sądu stanowi to argument do odebrania praw rodzicielskich. Zgodnie z prawem rodzinnym nie ma zamkniętego katalogu przesłanek uzasadniających pozbawienie władzy rodzicielskiej ojca lub matki małoletniego. Sąd kierując się przepisami prawa rodzinnego zawsze wnikliwie stara się analizować sytuację faktyczną dziecka celem ustalenia czy ojciec lub matka daje odpowiednie gwarancje dla wychowania dziecka w bezpiecznych warunkach. Wszelkie zachowania patologiczne ze strony rodzica będą stanowiły przedmiot oceny Sądu pod kątem ich wpływu na dobrostan małoletniego dziecka oraz jego bezpieczeństwo. Mając na uwadze prawo rodzinne wskazać należy, iż bez względu na to czy naruszeń dopuszcza się ojciec dziecka czy matka, działanie Sądu powinno być takie samo i polegać na natychmiastowej reakcji pozwalającej przerwać naruszanie praw dziecka. Sprawa o odebranie praw rodzicielskich, czyli pozbawienie władzy rodzicielskiej należy do tej kategorii spraw, w których lepiej skorzystać z pomocy adwokata. Mając na uwadze materię sprawy oraz doniosłe skutki orzeczenia Sądu należy dołożyć należytej staranności by wszystkie argumenty przemawiające na korzyść dziecka zostały uwzględnione przez Sąd przy orzekaniu.