Uzyskanie rozwodu trwa zwykle dość długo, stąd małżonkowie często decydują się na oddzielne mieszkanie przed jego uzyskaniem. Skutki wyprowadzki przed rozwodem należy jednak oceniać kompleksowo, ponieważ nie zawsze ułatwi ona zakończenie sporu, niekiedy wręcz przeciwnie. Jakie są skutki wyprowadzki przed rozwodem?

Kiedy wyprowadzka przed rozwodem jest dobrym pomysłem?

Rezygnację ze wspólnego mieszkania z partnerem uzasadnia przede wszystkim pojawienie się w związku przemocy domowej lub groźby kierowane wobec jednej ze stron. W takiej sytuacji małżonek, który obawia się o swoje zdrowie lub życie, powinien rozważyć wyprowadzkę, zanim obok sprawy o rozwód pojawi się sprawa karna, np. o pobicie lub stosowanie przemocy psychicznej.

Warto pamiętać, że kodeks rodzinny i opiekuńczy wymienia w art. 56 dwie przesłanki rozwodu – trwałość i zupełność rozkładu pożycia. Opuszczenie wspólnego mieszkania z pewnością ułatwi wykazanie, że relacje między małżonkami ustały.

Skutki wyprowadzki przed rozwodem a proces rozwodowy

Na pytanie o skutki wyprowadzki przed rozwodem dla trwającego postępowania trudno jednoznacznie odpowiedzieć i zawsze należy dokładnie ocenić, jakie okoliczności i działania stron przesądziły o takiej decyzji. Z pewnością jednak sam fakt opuszczenia domu nie przesądza z góry o uznaniu małżonka wyprowadzającego się za winnego rozkładowi pożycia.

W judykaturze wskazuje się, że w sytuacji, kiedy na decyzję o wyprowadzce wpływ miało wyzywające lub nacechowane negatywnie zachowanie drugiego z małżonków, wina może być przypisana właśnie temu małżonkowi. Dotyczy to takich sytuacji, jak np. nadużywanie alkoholu, sprowadzanie partnerek (lub partnerów) do wspólnego domu itp.

Zupełnie inaczej wygląda jednak sytuacja żony lub męża, którzy podejmują decyzję o wyprowadzce bez wyraźnego powodu. Zgodnie z art. 23 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie są obowiązani do wzajemnej pomocy, wierności oraz współdziałania dla dobra rodziny. Wyprowadzka może zostać uznana za naruszenie tego obowiązku i uzasadniać przypisanie winy małżonkowi, który opuścił wspólny dom lub mieszkanie nie licząc się z dobrem partnera.

Skutki wyprowadzki przed rozwodem dla zobowiązań małżonków

Wyprowadzka z domu, podobnie jak orzeczony później rozwód, nie mają żadnego wpływu na wspólne zobowiązania małżonków. Jeśli zaciągnęli oni np. kredyt hipoteczny i oboje zostali dłużnikami banku, instytucja finansowa może dochodzić zaspokojenia roszczeń od każdego z nich. Małżonkowie odpowiadają za zobowiązanie solidarnie. Dlatego tak ważne jest, aby w sprawach dotyczących wspólnych zobowiązań osiągnąć porozumienie.

Co mogę zabrać z domu przed rozwodem? Majątek osobisty a majątek wspólny

Opuszczając miejsce wspólnego zamieszkania, małżonek może zabrać wszystkie przedmioty wchodzące w skład jego majątku osobistego. Ich katalog został wymieniony w art. 33 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Do majątku osobistego wchodzą m.in.:

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, a także przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkobierca lub darczyńca postanowił inaczej;
• przedmioty majątkowe służące do zaspokajania wyłącznie osobistych potrzeb jednego z małżonków;
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.

W przypadku przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego (np. samochód nabyty ze wspólnych oszczędności) każdy z małżonków jest uprawniony do ich współposiadania oraz korzystania z nich w takim zakresie, aby nie naruszać prawa drugiego z małżonków. W praktyce lepszym rozwiązaniem w przypadku poszczególnych składników majątku wspólnego może okazać się ich sprzedaż i podział uzyskanej sumy albo wstrzymanie się z decyzją do czasu zakończenia procesu rozwodowego (lub przeprowadzenie odrębnego postępowania o podział majątku).

Z pewnością małżonkowie nie mogą przywłaszczać sobie przedmiotów, które należą do sfery majątku osobistego każdego z nich. Takie działanie może zostać uznane za kradzież lub przywłaszczenie i spowodować odpowiedzialność na gruncie kodeksu karnego lub kodeksu wykroczeń w zależności od wartości przedmiotu.

Czy można wymeldować męża bez jego zgody?

Wniosek o wymeldowanie osoby zameldowanej pod danym adresem może złożyć każdy, kto dysponuje tytułem prawnym do lokalu pod warunkiem, że faktycznie doszło do wyprowadzki. Jeżeli więc mieszkanie należy do żony, a mąż opuścił lokal, może on zostać wymeldowany.

Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z art. 28¹ kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w sytuacji, gdy prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek może z niego korzystać w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Można więc przyjąć, że dopóki druga osoba przebywa w mieszkaniu, jej wymeldowanie jest niemożliwe.

Czy matka może wyprowadzić się z dzieckiem bez zgody ojca?

W sytuacji, gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest uprawnione i zobowiązane do jej wykonywania. Zmiana miejsca zamieszkania stanowi „istotną sprawę” w rozumieniu art. 97 §2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dlatego rodzice powinni zadecydować o niej wspólnie. Jeżeli małżonkowie nie mogą w tej kwestii dojść do porozumienia, powinni zwrócić się do sądu opiekuńczego o wydanie rozstrzygnięcia.

Decyzja o tym czy wspólne mieszkanie przed rozwodem będzie lepsze niż wyprowadzka zawsze wymaga kompleksowej analizy okoliczności sprawy. Jej prowadzenie warto powierzyć adwokatowi z doświadczeniem w sprawach rodzinnych.