Brak zgody na rozwód – co warto wiedzieć?

Prawo rodzinne przewiduje możliwość rozwodu bez orzekania o winie, z winy jednej ze stron oraz z winy obojga małżonków. W dwóch ostatnich przypadkach to Sąd ustala co do zasady, który z małżonków ponosi winę za trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, chociaż zdarzają się przypadki, że takie rozstrzygnięcie jest wynikiem zgody stron na rozwód z winy obojga małżonków, czy któregoś z nich. Przypadek, kiedy Sąd może przy rozwodzie zaniechać orzekania o winie jest zawsze wynikiem zgody na rozwód bez orzekania o winie obu stron sprawy o rozwód. Z tego względu Sąd związany jest jednoczesną zgodą obu stron w sprawie o rozwód odnośnie kwestii samego rozwiązania związku małżeńskiego w drodze rozwodu z zaniechaniem orzekania o winie. Często wobec braku zgody chociażby jednej ze stron sprawy o rozwód a tym bardziej braku zgody obu stron na rozwód bez orzekania o winie Sąd sam czyni ustalenia odnośnie strony winnej rozkładu pożycia małżeńskiego stron.

Co istotne na każdym etapie postępowania w sprawie o rozwód strony zgodnie z prawem rodzinnym mogą dojść do porozumienia i wyrazić zgodę na rozwód bez orzekania o winie. Wobec braku porozumienia Sąd na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zaproponowanego przez działających imieniem stron adwokatów stron lub same strony w pismach procesowych orzeknie który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Możliwe jest, że wina będzie leżeć po obu stronach postępowania.

Czy na rozwód muszą się zgodzić obie strony?

Zgoda stron w sprawie o rozwód jest z oczywistych względów pożądaną z punktu widzenia ekonomiki procesowej oraz możliwości szybkiego i sprawnego zakończenia postępowania przed Sądem Okręgowym. Brak zgody na rozwód nie wyklucza jednak możliwości rozwiązania związku małżeńskiego stron. Prawo rodzinne przewiduje przypadki, kiedy pomimo tego, że rozwodu chce tylko jedna strona a druga strona nie zgadza się na rozwód Sąd Okręgowy i tak orzeknie o rozwiązaniu związku małżeńskiego rozwodzących się stron, jednak w takim przypadku nigdy bez orzekania o winie.

Zdarzają się przypadki, kiedy adwokat strony powodowej wnosi o rozwiązanie związku małżeńskiego stron bez orzekania o winie. W przypadku, kiedy druga strona zaniecha odpowiedzi na pozew istnieje możliwość, że Sąd Okręgowy wezwie stronę, która wytoczyła powództwo o rozwód do zmiany stanowiska wobec braku zgody drugiej strony na rozwód bez orzekania o winie. Z tego względu, kiedy oboje małżonkowie chcą rozwodu bez orzekania o winie warto by strona pozwana samodzielnie lub reprezentowana przez adwokata złożyła w zakreślonym przez Sąd Okręgowy terminie odpowiedź na pozew o rozwód, tak by Sąd miał na możliwie wczesnym etapie postępowania wiedzę na temat wyrażonej przez pozwanego małżonka zgody na rozwód bez orzekania o winie.

Rozwód, gdy jedna strona nie chce

Strony mają różne powody dla odmawiania. Dla przykładu brak zgody na rozwód może wynikać ze względów religijnych. Może też być wywołany uczuciem jakim druga strona, pomimo okoliczności nadal darzy współmałżonka, który wniósł pozew o rozwód. Czy brak zgody na rozwód jednej ze stron uniemożliwi jego uzyskanie? Co do zasady rozwód bez zgody drugiej strony jest możliwy, jednak zdarzają się przewidziane prawem rodzinnym wyjątki. Warto doprecyzować, że inaczej wygląda sytuacja stron w sprawie o rozwód w przypadku żądania przez stronę rozwiązania związku małżeńskiego stron bez orzekania o winie. Takie rozstrzygnięcie bez obopólnej zgody obojga stron w sprawie o rozwód jest niemożliwe. Sąd w sprawie o rozwód z uwagi na uregulowania ustawodawcy w zakresie prawa rodzinnego nie ma możliwości orzeczenia o rozwodzie bez orzeczenia o winie w przypadku, braku zgody stron na rozwód bez orzekania o winie. Zaniechanie ustalania, przez Sąd które ze stron ponosi winę za rozkład pożycia jest możliwe tylko wobec zgody obu stron na rozwód bez orzekania o winie. W przypadku dochodzenia winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego stron przez któregoś z małżonków lub każdego z nich, oceny wobec braku porozumienia stron zawsze dokonuje Sąd.

Brak zgody na rozwód bez orzekania o winie

Oczywiście poza przypadkiem dotyczącym rozwodu bez orzekania o winie, brak zgody współmałżonka co do zasady przy wystąpieniu wszystkich przesłanek pozytywnych i braku negatywnych rozwodu nie uniemożliwia rozwiązania związku małżeńskiego stron. Adwokat reprezentujący stronę chcącą rozwodu przygotuje pozew o rozwód wnosząc o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów na okoliczności po pierwsze trwałego i zupełnego rozkładu pożycia stron, także celem ustalenia, który z małżonków ponosi winę za ten rozkład oraz by wykazać, że orzeczenie rozwodu nie pozostaje w sprzeczności z dobrem wspólnych małoletnich dzieci stron.

Istotną kwestią w kontekście dochodzenia rozwodu przy braku zgody drugiej strony na rozwód jest wina. Należy pamiętać, że orzeczenia rozwodu nie może żądać małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Z tego względu ważnym jest by poinformować adwokata, któremu udzielamy pełnomocnictwa do reprezentowania nas w sprawie o rozwód o wszystkich okolicznościach świadczących o winie współmałżonka w doprowadzeniu do rozkładu pożycia mającego cechy trwałości. Powyższe informacje, umożliwią uzyskanie rozwodu w przypadku, kiedy brak jest zgody drugiej strony na rozwód. Warto zauważyć, iż brak zgody na rozwód strony pozwanej, kiedy rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego stron będzie prowadzić do oddalenia powództwa o rozwód. Prawo rodzinne chroni instytucję małżeństwa i uniemożliwia wbrew woli małżonka, który nie zawinił w rozpadzie związku, orzeczenie rozwodu przez Sąd Okręgowy.

Mąż nie zgadza się na podział majątku

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa rodzinnego i prawa cywilnego dokonanie podziału majątku stron możliwe jest zarówno przed Sądem Okręgowym jak i Sądem Rejonowym. Zgodnie z prawem rodzinnym orzekając rozwód Sąd Okręgowy może dokonać podziału majątku wspólnego stron. Należy jednak zauważyć, że takie rozwiązanie należy do rzadkości.

Sąd Okręgowy najczęściej orzeka w sprawie o rozwód, pozostawiając kwestie podziału majątku Sądom Rejonowym. Powyższe w żaden sposób nie narusza prawa i jednocześnie prowadzi do usprawnienia postępowań w sprawie o rozwód. Zdarzają się jednak wyjątki. W sprawach o rozwód, gdzie strony nie mogą dojść do porozumienie odnośnie warunków rozwodu, czasami adwokaci je reprezentujący wnoszą o jednoczesne dokonanie podziału majątku wspólnego stron tak by zabezpieczyć prawa obojga małżonków. Powyższe rozwiązanie prowadzące do podziału majątku wspólnego stron przy rozwodzie pozwala na uregulowanie nie tylko warunków rozwodu i np. wysokości alimentów, ale także rozdzielenie majątku wspólnego rozwodzących się stron, który strony zgromadziły w czasie trwającego małżeństwa. Czasami takie rozstrzygnięcie i zgoda Sądu Okręgowego na podział majątku wspólnego stron w sprawie o rozwód umożliwia wypracowanie adwokatom reprezentującym strony ugodowe stanowisko prowadzące do zakończenia skomplikowanej sprawy o rozwód za zgodą obojga małżonków.

Z oczywistych względów brak zgody drugiego małżonka na podział majątku wspólnego w rozwodzie uniemożliwi jego dokonanie. Żaden Sąd Okręgowy nie będzie orzekał w sprawie o podział majątku w ramach toczącego się postępowania w sprawie o rozwód wobec braku zgody na podział jednej ze stron. Brak zgody małżonka na podział majątku wspólnego stron w ramach sprawy o rozwód przed Sądem Okręgowym praktycznie uniemożliwi dokonanie tego podziału przy rozwodzie. Powyższe nie oznacza jednak, iż wspólność majątku będzie trwała dożywotnio. W przypadku orzeczenia rozwodu lub wcześniejszego zniesienia wspólności majątkowej ustawowej pomiędzy małżonkami u notariusza możliwym jest zainicjowanie przez jednego z małżonków dokonania podziału majątku wspólnego stron.

Prawo cywilne oraz prawo rodzinne przewidziało sytuacje, w których brak jest zgody jednej ze stron na podział majątku wspólnego. Dotyczy to zarówno sytuacji, kiedy jedna ze stron wnosi o podział majątku wspólnego po rozwodzie, ale także wtedy, kiedy pomiędzy stronami istnieje rozdzielność majątkowa. Co istotne pozostawanie po rozwodzie małżonków we współwłasności, jeżeli nie jest wyrazem ich wspólnej zgody, nie jest koniecznością. Adwokat na prośbę mocodawcy przygotuje w takim przypadku wniosek o podział majątku wspólnego stron. Jest dużo spraw, gdzie pomoc adwokata nawet na etapie postępowania sądowego najczęściej nie jest potrzebna, natomiast z uwagi na stopień skomplikowania spraw o podział majątku wspólnego małżonków zasadnym jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata czy radcy prawnego.

W sprawach o podział majątku wspólnego małżonków lub byłych małżonków brak zgody jednej ze stron może przejawiać się w braku zgody na dokonanie podziału majątku wspólnego co do zasady lub wynikać z rozbieżności co do sposobu dokonania podziału, na który obie strony się zgadzają. W obu tych przypadkach Sąd Rejonowy przeprowadzi wnikliwe postępowanie dowodowe pozwalające na podział majątku wspólnego małżonków. Oczywiście na każdym etapie sprawy o podział majątku wspólnego po rozwodzie istnieje możliwość ugodowego zakończenia sprawy.

W przypadku braku zgody stron co do sposobu podziału majątku Sąd najczęściej przesłuchuje strony, przeprowadza także dowód z zeznań świadków tak by ustalić, któremu z małżonków przyznać określony składnik majątku wspólnego. Nie bez znaczenia jest także sytuacja finansowa każdej strony i możliwość dokonania przez nią ewentualnych spłat lub dopłat na rzecz drugiego ze współwłaścicieli. Ważnym elementem sprawy o podział majątku wspólnego jest opinia biegłego rzeczoznawcy. Strony celem uniknięcia dodatkowych kosztów związanych z tym dowodem mogą dojść do porozumienia przynajmniej co do wartości części składników majątku wspólnego. Jeżeli tak się nie stanie, z oczywistych względów zgoda nie zawsze jest możliwa, wtedy Sąd orzeknie kierując się stanowiskiem np. biegłego do spraw szacowania nieruchomości, który na jego zlecenie ustali wartość wchodzących w skład majątku wspólnego stron nieruchomości.

Warto pamiętać, że nawet wobec braku zgody w zasadniczych kwestiach dotyczących sposobu podziału majątku wspólnego stron warto próbować osiągnąć porozumieniem odnośnie wartości nawet niektórych składników tego majątku co obniży koszty postępowania, które strony najczęściej ponoszą po połowie. Zdarzają się przypadki, gdzie wobec braku porozumienie stron co do wartości składnika ich majątku wspólnego koszt wyceny przekracza wartość samej ruchomości.