Czy ugoda sądowa w sprawie rozwodowej jest możliwa? Jak wygląda w praktyce?

Niestety rozwód to najczęściej ostry spór, długie rozprawy i emocjonalna walka przypisanie winy za rozkład pożycia, kontakty z dziećmi, alimenty dzieci. Tymczasem prawo przewiduje również możliwość polubownego zakończenia postępowania — poprzez ugodę sądową. Choć nie w każdej sytuacji jest to rozwiązanie możliwe, coraz więcej par decyduje się na taki krok, widząc w nim sposób na szybsze, mniej stresujące i bardziej cywilizowane rozstanie. Ugoda w sprawie rozwodowej pozwala uniknąć przeciągających się konfliktów, ograniczyć koszty i zachować wzajemny szacunek byłych małżonków, co ma ogromne znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy w grę wchodzą dzieci. W sprawie rozwodowej można wówczas poruszyć także kwestię podziału majątku małżeńskiego, w sposób który zaakceptowali w toku negocjacji przed rozwodowych oboje małżonkowie. Adwokat rozwodowy, który prowadzi sprawę, często wskazuje na takie rozwiązanie jako alternatywę dla długotrwałego sporu. Aby jednak do niej doszło, konieczne jest spełnienie określonych warunków formalnych i emocjonalnych.

Na czym polega ugoda sądowa w sprawie o rozwód?

Ugoda sądowa to porozumienie zawarte między małżonkami, które zostaje zatwierdzone przez sąd w toku postępowania. Choć nie może ona dotyczyć samego orzeczenia o rozwiązaniu małżeństwa (bo to należy wyłącznie do sądu), może obejmować wszystkie kwestie sporne towarzyszące rozwodowi — alimenty, opiekę nad dziećmi, korzystanie ze wspólnego mieszkania czy kontakty z dziećmi, a nawet podział majątku, Taka ugoda może zostać zawarta na każdym etapie postępowania – jeszcze przed pierwszą rozprawą lub w jej trakcie, gdy strony dojdą do porozumienia. Dla sądu ma ona ogromne znaczenie, ponieważ świadczy o gotowości stron do współpracy i łagodzenia konfliktu. Adwokat pomaga klientowi przygotować treść ugody w sposób zgodny z przepisami prawa, dbając, by żaden zapis nie naruszał jego interesów. Ugoda, raz zatwierdzona przez sąd, ma moc wyroku i jest wiążąca dla obu stron.

Jak wygląda zawarcie ugody w praktyce?

Zawarcie ugody sądowej podczas sprawy o rozwód może przebiegać na kilka sposobów. Najczęściej strony, reprezentowane przez swoich pełnomocników, składają wspólny wniosek o zgodne rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie. Jeśli są zgodne co do wszystkich istotnych kwestii, sąd może zakończyć postępowanie już na pierwszej rozprawie. Zanim dojdzie do rozprawy, na której formalnie każdy z małżonków może zmienić swoje stanowisko, interesy obu stron można zabezpieczyć spisując ustalenie w formie aktu notarialnego, a nawet notarialnej umowy przedwstępnej, której warunkiem zawieszającym do spisania umowy ostatecznej, będzie wydanie wyroku rozwodowego określonej treści (np. nie orzekanie o winie, kształtującej miejsce zamieszkania dzieci w określony sposób).

Gdy ugoda zostanie zaprezentowana na rozprawie, wówczas sąd jedynie przesłuchuje strony, upewniając się, że porozumienie jest dobrowolne i zgodne z prawem i faktycznie doszło do ustania więzi małżeńskiej. Adwokat rozwodowy czuwa nad tym, by każdy punkt ugody był precyzyjnie sformułowany i możliwy do egzekwowania. Sąd wciągnie treść ugody w zakresie wysokości alimentów, miejsca zamieszkania dzieci i kontaktów z nimi do wyroku rozwodowego, pozostałe zaś szczegóły  ustaleń Sędzia, zamieszcza w protokole rozprawy, z którego strony mogą otrzymać odpis. 

Kiedy ugoda w sprawie o rozwód jest możliwa?

W zasadzie w każdej sprawie rozwodowej sądowej istnieje możliwość zawarcia ugody. Warunkiem podstawowym jest brak trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. To czy małżonkowie porozumieją się we wszystkich aspektach dotyczących rozpadu małżeństwa ma wpływ jedynie na kształt tej ugody. Może być sytuacja, że małżonkowie są zgodni w zakresie miejsca zamieszkania dzieci i wysokości alimentów na nie, jednak będą się spierać w sądzie o ustalenie winy za rozpad małżeństwa.  Mogą też przedstawić zgodne stanowisko stron co do rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie, a toczyć spór w zakresie wysokości alimentów na dzieci. W praktyce oznacza to, że oboje małżonkowie muszą być gotowi na współpracę i rozmowę. Adwokat może zaproponować mediacje, które pozwalają ustalić wspólne stanowisko w kluczowych kwestiach. Ugoda jest szczególnie wskazana w sytuacjach, gdy strony chcą uniknąć stresu związanego z przytaczaniem przed sądem często krępujących wydarzeń dotyczących relacji małżeńskich, mają wspólne dzieci i zależy im na zachowaniu poprawnych relacji. Wówczas adwokat rozwodowy pomaga przełożyć emocjonalne oczekiwania klientów na język prawny, tworząc dokument, który chroni interesy obu stron. 

Jakie sprawy można uregulować ugodowo?

Zakres spraw, które mogą zostać objęte ugodą sądową w trakcie rozwodu, jest dość szeroki:

• ustalenie, czy rozwód ma być bez orzekania o winie,
• kwestie dotyczące władzy rodzicielskiej, miejsca zamieszkania dzieci i kontaktów z nimi,
• wysokość alimentów na dzieci lub współmałżonka,
• sposób korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie,
• ewentualny podział majątku wspólnego.
   

W niektórych przypadkach strony mogą również ustalić sposób spłaty wspólnych zobowiązań lub zobowiązać się do nie wnoszenia dalszych roszczeń. Każdy z tych elementów wymaga odpowiedniego sformułowania. Zarówno notariusz jak i  sąd nie zaakceptuje zapisów sprzecznych z prawem lub nienadających się do egzekucji. Dlatego kluczowa jest rola adwokata rozwodowego, który czuwa, aby ugoda była zgodna z wymogami formalnymi i skuteczna w praktyce.

Rola adwokata w negocjacjach ugodowych

Negocjowanie ugody sądowej wymaga nie tylko znajomości przepisów, ale też umiejętności psychologicznych i mediacyjnych. W praktyce to właśnie adwokaci pełnią rolę pośredników między stronami – co pomaga im rozmawiać bez emocji i przekłada ich oczekiwania na realne, prawnie wykonalne ustalenia. Dla wielu klientów obecność adwokata rozwodowego podczas negocjacji to gwarancja, że nie zostaną wprowadzeni w błąd, zmanipulowani, czy wręcz oszukani. Doświadczony prawnik potrafi wyłapać niekorzystne zapisy, zaproponować alternatywne rozwiązania i zadbać, by ugoda realnie zabezpieczała klienta. W sytuacjach, gdy jedna strona jest bardziej dominująca emocjonalnie lub finansowo, obecność adwokata po stronie słabszej strony jest wręcz niezbędna. Dzięki temu proces ugodowy przebiega w sposób równy i sprawiedliwy.

Zalety zawarcia ugody w sprawie rozwodowej

Zawarcie ugody sądowej w sprawie o rozwód niesie za sobą wiele korzyści, zarówno praktycznych, jak i psychologicznych. Przede wszystkim:

• pozwala zakończyć postępowanie szybciej i taniej niż klasyczny proces,
• zmniejsza stres i napięcie między stronami, 
• chroni dzieci przed emocjonalnym konfliktem rodziców często pozostawiając ich w przyjaźni mimo rozstania,
• daje większą kontrolę nad treścią rozstrzygnięć – to strony decydują o warunkach, nie sąd,
• buduje podstawy do lepszej współpracy po rozwodzie, zwłaszcza przy wspólnym wychowaniu dzieci,
• ogranicza ryzyko dalszych sporów sądowych.
  

Dla wielu małżeństw ugoda jest również formą symbolicznego zamknięcia etapu życia w sposób dojrzały i spokojny. To rozwiązanie, które pozwala przejść przez rozwód z klasą i zachować wzajemny szacunek, mimo rozpadu relacji.

Kiedy ugoda może być odrzucona przez sąd?

Nie każda ugoda sądowa zostaje zatwierdzona przez sąd. Jeśli jej zapisy są sprzeczne z przepisami, naruszają zasady współżycia społecznego lub dobro dzieci, sędzia ma obowiązek odmówić jej zatwierdzenia i nie zamieszczenia w treści wyroku. Przykładowo – nie można zrzec się prawa do alimentów na dzieci, ani uzgodnić kontaktów z dziećmi, które fizycznie byłyby niewykonalne lub zagrażały ich bezpieczeństwu (np. codzienne wielogodzinne podróże). W takich sytuacjach adwokat powinien wcześniej zweryfikować treść ugody i wprowadzić poprawki zgodne z prawem. Czasami sąd może również zakwestionować ugodę, jeśli uzna, że została zawarta pod wpływem presji, manipulacji lub nieświadomości jednej ze stron. Dlatego tak ważne jest, aby przy jej sporządzaniu uczestniczył doświadczony adwokat rozwodowy, który zadba o to, by była ona nie tylko skuteczna, ale również sprawiedliwa.

Podsumowanie

Sprawa rozwodowa zakończona ugodą sądową to rozwiązanie, które pozwala zakończyć proces w sposób spokojny, szybki i zgodny z interesami obu stron. Choć nie zawsze jest możliwa, w wielu przypadkach okazuje się najlepszym sposobem na uniknięcie długotrwałego konfliktu. To dowód dojrzałości i odpowiedzialności – szczególnie wtedy, gdy w grę wchodzą dzieci. Rolą adwokata rozwodowego jest przeprowadzenie klienta przez ten proces krok po kroku, wyjaśnienie konsekwencji każdego zapisu i dopilnowanie, by ugoda rzeczywiście chroniła jego prawa. Dzięki profesjonalnemu wsparciu nawet najtrudniejszy rozwód może zakończyć się w duchu współpracy, a nie walki. Bo ostatecznie nie chodzi o to, kto wygra – lecz o to, by obie strony mogły spokojnie zacząć nowy rozdział życia.