Co daje rozwód z orzeczeniem o winie?

Rozwiązanie małżeństwa w wariancie, w którym Sąd Okręgowy ustala wyraźną odpowiedzialność za rozpad wspólnego życia małżonków, jest istotne dla par pragnących oficjalnie wskazać, kto swym zachowaniem doprowadził do całkowitego rozkładu pożycia małżeńskiego stron. W świetle prawa rodzinnego – zwłaszcza art. 57 § 1 KRO, sąd ustala, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia, chyba że strony zgodnie wniosły o zaniechanie orzekania o winie.

Mimo że rozwód z orzeczeniem o winie bywa bardziej obciążający emocjonalnie i czasowo, wiele osób decyduje się na takie postępowanie ze względu na możliwe konsekwencje finansowe, moralne oraz wpływ na dalsze relacje rodzinne.

Z rozwodu z orzeczeniem o winie mogą płynąć znaczące korzyści

Żądanie ustalenia przez Sąd wyłącznej winy współmałżonka w rozkładzie pożycia małżeńskiego wiąże się z szeregiem następstw, które wpływają na sytuację osoby niewinnej w sferze finansowej, społecznej i rodzinnej. Niejednokrotnie oficjalne przypisanie odpowiedzialności jednemu z małżonków pozwala też uniknąć wątpliwości co do dalszych roszczeń, zwłaszcza gdy pojawiają się kwestie majątkowe.

Można dochodzić alimentów w oparciu o przepisy art. 60 § 2 KRO

Zgodnie z art. 60 § 2 KRO, sąd może przyznać alimenty małżonkowi niewinnemu nawet wtedy, gdy nie popadł on w rażącą biedę, ale jego sytuacja finansowa wyraźnie się pogorszyła w następstwie rozwodu. Jeśli w wyroku zostanie wskazane, że to druga strona jest wyłącznie odpowiedzialna za rozkład pożycia, zobowiązanie alimentacyjne może obowiązywać bez ograniczeń czasowych i wygasać dopiero w momencie zawarcia przez uprawnionego nowego związku małżeńskiego.

Orzeczenie wyłącznej odpowiedzialności może wpłynąć na podział majątku

Co do zasady, podział majątku wspólnego reguluje art. 31 i nast. KRO, a konkretnie sposób jego dokonywania często określa art. 43 KRO, który mówi, że udziały małżonków w majątku wspólnym są co do zasady równe. Jednak w wyjątkowych okolicznościach, przy poważnym naruszeniu obowiązków małżeńskich przez jedną ze stron, sąd może przyznać większy udział małżonkowi niewinnemu. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy strona winna nie przyczyniała się do pomnażania majątku lub w sposób rażący doprowadzała do jego uszczuplenia.

Satysfakcja moralna i oficjalne potwierdzenie odpowiedzialności

Dla niektórych osób formalna deklaracja winy ma kluczowe znaczenie psychologiczne. Orzeczenie wydane na podstawie art. 57 § 1 KRO pozwala wskazać, że to jeden z  małżonków naruszał istotne zasady życia rodzinnego, na przykład poprzez zdradę czy przemoc. Taki wyrok nieraz przynosi osobie niewinnej poczucie sprawiedliwości i moralnego zadośćuczynienia.

Rozwód z orzeczeniem o winie może przynieść również utrudnienia

Warto pamiętać, że dłuższy czas trwania sprawy, wyższe koszty oraz większe obciążenie emocjonalne stanowią nierzadkie konsekwencje rozwodu, w którym trzeba udowodnić nieprawidłowości zachowania drugiej strony. Przed rozpoczęciem takiej procedury należy więc wnikliwie przeanalizować wszystkie plusy i minusy.

Postępowanie może trwać dłużej przez konieczność wnikliwego badania dowodów

W sprawach o rozwód z winy, sąd ma obowiązek przeprowadzić kompleksowe postępowanie dowodowe, o którym mówią przepisy art. 227 i nast. KPC. Polega to między innymi na przesłuchiwaniu świadków, rozpatrywaniu nagrań, dokumentów, a nawet konieczności powołania biegłych. Taka szczegółowa analiza naturalnie wydłuża cały proces, często przekraczając rok czy półtora roku.

Wysokie koszty emocjonalne i prywatne

Podczas rozwodu z orzekaniem o winie często przywołuje się delikatne, osobiste aspekty relacji małżonków. Artykuł 299 KPC wskazuje na możliwość przesłuchania stron, co wymaga mówienia o intymnych kwestiach z życia codziennego. To, w połączeniu z konfrontacją świadków, prowadzi najcześciej do eskalacji konfliktu i zwiększa stres u obu stron postępowania.

Rozwód z winy może negatywnie wpływać na kontakty rodzinne

Choć samo przyznanie komuś winy nie determinuje automatycznie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej (o której stanowi art. 93 i nast. KRO), emocje towarzyszące długiej i konfliktowej procedurze nieraz rzutują na relacje z dziećmi. Wysoki poziom napięcia może utrudnić znalezienie porozumienia w sprawach kontaktów czy finansowania potrzeb małoletnich, a konflikt rodziców często odbija się na psychice najmłodszych.

Rozwód z orzeczeniem o winie wymaga rzetelnego i zgodnego z przepisami materiału dowodowego

Ustalenie odpowiedzialności jednego z małżonków nie jest możliwe bez zgromadzenia przekonujących dowodów, które wskażą rażące naruszenia obowiązków małżeńskich. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma zarówno Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jak i Kodeks postępowania cywilnego, zwłaszcza przepisy o gromadzeniu, dopuszczaniu i ocenie dowodów (art. 227–315 KPC).

Konsekwencje orzeczenia o winie wykraczają poza sferę prawną

Rozwód z orzeczeniem odpowiedzialności niesie za sobą skutki materialne i moralne, ale też oddziałuje społecznie na byłych małżonków. Dla strony uznanej za niewinną bywa to forma zamknięcia trudnej historii, choć dla strony obarczonej winą może oznaczać konieczność długotrwałego płacenia alimentów czy liczenia się z niechęcią otoczenia.

Ustalenia dotyczące dzieci wymagają kierowania się ich dobrem

Artykuły 96–111 KRO regulują kwestie władzy rodzicielskiej. Sąd, niezależnie od wyniku postępowania o winę, rozpatruje sprawy opieki czy kontaktów z dziećmi w duchu ich najlepszego interesu. Nawet gdy jedno z rodziców zostaje obciążone wyłączną winą, nie przekreśla to jego prawa do utrzymywania kontaktów z potomstwem, o ile nie zagraża to ich dobru.

Ważne jest uwzględnienie rodzinnego tła konfliktu

Gorący spór w sądzie może pogłębić podziały wśród krewnych i przyjaciół. Publiczne analizowanie intymnych zachowań czy wzajemnych oskarżeń może rodzić plotki i negatywne oceny. W praktyce więc rozwód z orzeczeniem o winie powinien być decyzją przemyślaną także pod kątem przyszłych relacji rodzinnych.

Rozwiązanie nieidealne, ale często jedyne akceptowalne

Wyraźne wskazanie, kto doprowadził do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, ma istotne znaczenie prawne i finansowe – gwarantuje lepszą ochronę interesów małżonka niewinnego, ale niesie ze sobą długie postępowanie, wyższe koszty i konieczność przejścia przez złożoną procedurę dowodową. Przed podjęciem decyzji o rozwodzie z orzeczeniem o winie warto rozważyć wszystkie za i przeciw, zasięgnąć porady adwokata i wziąć pod uwagę dobro dzieci. Niekiedy polubowne ustalenia okazują się szybsze i mniej wyczerpujące, jednak w pewnych sytuacjach jedynie wyraźne potwierdzenie odpowiedzialności jednego z małżonków daje satysfakcję i poczucie sprawiedliwości.