Rozwód z orzeczeniem o winie a zdrada – na czym polega niewierność w małżeństwie?

Zdrada w małżeństwie najczęściej dotyczy naruszenia wyłączności sfery fizycznej, czyli odbycia pozamałżeńskiego stosunku seksualnego bez zgody współmałżonka. Do stwierdzenia zdrady w małżeństwie wystarczy jednokrotność takiego zachowania, nie musi ono występować cyklicznie. W judykaturze, a tym bardziej w przepisach nie pojawia się definicja zdrady, dlatego każdy przypadek należy analizować oddzielnie.

Obok zdrady fizycznej wyróżnia się zdradę emocjonalną. Za przykłady zdrady emocjonalnej można uznać np. przechowywanie na dysku lub w pamięci telefonu zdjęć innej kobiety (lub mężczyzny), jeżeli małżonek utrzymuje z nimi intensywny kontakt lub zaprasza do domu pod nieobecność współmałżonka. Również tutaj można mówić o rozwodzie z orzeczeniem o winie, nawet jeśli między tymi osobami nigdy nie doszło do kontaktów seksualnych. Wystarczy więc, aby dane zachowanie sprawiało pozory naruszenia obowiązku wierności (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1997 r., sygn. I CKN 86/97).

Jeżeli jednak w toku postępowania sąd ustali, że za zdradę odpowiadają de facto oboje małżonkowie, najprawdopodobniej wyrok będzie wskazywał na winę obu stron.

Przed skierowaniem powództwa do sądu rodzinnego warto skorzystać z pomocy adwokata, który oceni szanse powodzenia sprawy i sporządzi niezbędne pisma procesowe.

Na czym polega rozwód z orzeczeniem o winie?

Orzeczenie rozwodu z winy wyłącznie jednego ze współmałżonków powoduje, że „ciężar” rozpadu związku małżeńskiego spoczywa na osobie, która dopuściła się zdrady w małżeństwie, natomiast drugi ze współmałżonków zostaje uznany za niewinnego. Nie zawsze jednak musi tak być.

Należy pamiętać, że w toku postępowania sąd ocenia dowody przedstawione przez obie strony postępowania. Kluczowe znaczenie ma też moment, w którym faktycznie doszło do zdrady. Jeżeli nastąpiło to już po ustaniu więzi łączących współmałżonków (chodzi o więź gospodarczą, emocjonalną i fizyczną) to nie sposób mówić o wyłącznej winie nawet w sytuacji, kiedy formalnie nie orzeczono rozwodu, ani nawet separacji.

Aby ustalić, czy w danym przypadku zachowanie małżonka można zakwalifikować jako zdradę, należy dokładnie przeanalizować wszystkie okoliczności sprawy. Pomoże w tym adwokat doświadczony w prowadzeniu spraw z zakresu prawa rodzinnego.

Co daje rozwód z orzeczeniem o winie?

Uzyskanie wyroku rozwodowego z orzeczeniem o winie współmałżonka poza satysfakcją moralną niesie ze sobą doniosłe skutki prawne.

Przede wszystkim małżonek niewinny rozkładu pożycia może żądać od małżonka winnego alimentów, choćby nie znalazł się w niedostatku i bez względu na wysokość swoich dochodów. Wystarczy wykazanie przed sądem, że wskutek rozwodu doszło do istotnego pogorszenia się jego sytuacji majątkowej. Z kolei małżonek wyłącznie winny nie ma do tego prawa, nawet jeśli w niedostatku się znajduje.

Warto zaznaczyć, że orzeczenie rozwodu bez ustalania osoby winnej rozkładu pożycia lub stwierdzenie winy obu współmałżonków nie tworzy uprzywilejowanej pozycji żadnej ze stron postępowania.

Jakie dowody zdrady uznaje sąd?

Przy ocenie stanu faktycznego sąd analizuje wszystkie dowody, które mogą przyczynić się do wyjaśnienia okoliczności sprawy. Zarówno wiarygodność poszczególnych dowodów, jak i ich moc jest określana indywidualnie przez sędziego, który kieruje się wyłącznie własnym przekonaniem i doświadczeniem. Zasada swobodnej oceny dowodów daje bardzo szerokie pole do manewru dla adwokata, który może wnioskować o dopuszczenie wielu różnych środków dowodowych. Jakie dowody do rozwodu z orzeczeniem o winie pojawiają się najczęściej na sali sądowej?

• zeznania świadków;
• dowody z dokumentów (np. listy, wydruki zapisanych SMS-ów i e-maili, komunikatorów mediów społecznościowych);
• zdjęcia potwierdzające niewierność;
• nagrania i wyciągi z rozmów telefonicznych potwierdzające łączenie się z określonym numerem.

Po wyczerpaniu innych środków dowodowych sąd może również przesłuchać strony, które tym razem złożą zeznania, a nie jedynie informacyjne wyjaśnienia.

Moment składania wniosków dowodowych ma istotne znaczenie dla przebiegu rozprawy i powinna decydować o tym taktyka procesowa obrana przez pełnomocnika w porozumieniu z jego klientem. Nie zawsze przytaczanie wszystkich dowodów zdrady od razu w pozwie jest posunięciem strategicznym. Czasami na kolejność składania wniosków mają wpływ również działania podjęte przez stronę przeciwną.

Sąd zasadniczo powinien przeanalizować wszystkie dowody zawnioskowane przez strony, mimo że przepisy przewidują określone sytuacje, w których dopuszczalne jest pominięcie wniosku dowodowego (np. dowód nieprzydatny do wykazania danego faktu lub zmierzający do przedłużenia postępowania).

Zdrada a podział majątku

Należy zaznaczyć, że sam fakt dopuszczenia się zdrady stanowi jedynie przesłankę, która może (choć nie musi) uzasadniać orzeczenie rozwodu w winy współmałżonka. Nie ma ona z reguły jednak bezpośredniego przełożenia na sferę majątkową małżonków, jak podział majątku lub alimenty, a także na ewentualny kontakt rodziców z małoletnimi dziećmi. Zdarzają się wyjątki co zostało omówione we wcześniejszym artykule o podziale majątku wspólnego małżonków po rozwodzie. Podział majątku przebiega według ogólnych zasad i może być połączony ze sprawą rozwodową, o ile nie prowadzi do przedłużenia postępowania. W praktyce małżonkowie musieliby więc przedstawić zgody plan podziału majątku, który wyklucza konieczność powołania biegłego do spraw wyceny ruchomości lub nieruchomości. Należy podkreślić, iż takie rozwiązanie w praktyce sądów w sprawach o rozwód występuje sporadycznie.

Rozwód z orzeczeniem o winie a zdrada zwykle idą ze sobą w parze, ale nie zawsze tak będzie. Wszystko zależy od konkretnych okoliczności faktycznych w sprawie o rozwód. Korzystając z pomocy doświadczonego adwokata, można skutecznie walczyć o uzyskanie pożądanego rozstrzygnięcia w sprawie o rozwód nie tylko przed sądem okręgowym, ale również apelacyjnym.